Porady · 4 czerwca 2024

Mleko a insulinooporność:

Zalety i wady spożywania mleka dla osób z insulinoopornością, cukrzycą i PCOS

Insulinooporność jest stanem, w którym komórki organizmu stają się mniej wrażliwe na działanie insuliny, co prowadzi do podwyższonego poziomu cukru we krwi. Jest to stan, który często poprzedza rozwój cukrzycy typu 2. Wiele badań skupia się na wpływie różnych produktów żywnościowych na insulinooporność, w tym mleka i produktów mlecznych. Artykuł ten ma na celu przybliżenie, jakie korzyści i zagrożenia wiążą się ze spożywaniem mleka chudego i pełnotłustego, szczególnie dla osób z insulinoopornością, cukrzycą oraz dla kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS).

Składniki mleka a metabolizm węglowodanów

Mleko zawiera wiele składników, które mogą wpływać na metabolizm węglowodanów, w tym białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy i minerały. Białka mleka, w szczególności, są bogate w aminokwasy rozgałęzione (BCAA), które mogą stymulować wydzielanie insuliny. Wyniki badań wskazują, że białka mleka mają silniejszy wpływ na wydzielanie insuliny niż inne białka zwierzęce​​.

Ponadto, mleko zawiera także inne składniki, takie jak wapń, magnez, potas oraz węglowodany o niskim indeksie glikemicznym, które mogą korzystnie wpływać na kontrolę glikemii, wydzielanie insuliny i wrażliwość tkanek na insulinę​​. Fermentacja mleka oraz wzbogacanie produktów mlecznych w probiotyki i witaminę D mogą dodatkowo poprawiać ich aktywność glukoregulacyjną​​.

Wpływ mleka chudego i pełnotłustego na insulinooporność

Badania dotyczące wpływu mleka i produktów mlecznych na insulinooporność przynoszą często sprzeczne wyniki. Część badań wskazuje na korzystny wpływ spożywania mleka na wrażliwość tkanek na insulinę oraz obniżenie poziomu insuliny na czczo​​. Przykładowo, metaanaliza 30 randomizowanych badań klinicznych wykazała, że spożywanie produktów mlecznych, zwłaszcza niskotłuszczowych, może korzystnie wpływać na wrażliwość tkanek na insulinę​​.

Z drugiej strony, inne badania sugerują, że spożywanie dużych ilości mleka może zwiększać ryzyko insulinooporności, szczególnie u kobiet. Badanie przeprowadzone przez Lawlor et al. wykazało, że kobiety, które nigdy nie piły mleka, miały niższe wartości HOMA-IR (wskaźnik insulinooporności) i rzadziej rozwijały zespół metaboliczny niż te, które regularnie piły mleko​​. Wyniki te sugerują, że długotrwała hiperinsulinemia, wynikająca z wysokiego spożycia produktów mlecznych, może być istotnym czynnikiem ryzyka insulinooporności u kobiet​​.

Specyfika spożycia mleka u kobiet z PCOS

Kobiety z PCOS są grupą szczególnie narażoną na rozwój insulinooporności. Badania nad wpływem mleka na metabolizm węglowodanów u kobiet z PCOS przynoszą sprzeczne wyniki. Część badań wskazuje na negatywny wpływ mleka na insulinooporność, podczas gdy inne sugerują neutralny lub nawet korzystny efekt. Przykładowo, badanie von Post-Skagegård et al. wykazało, że poziomy insuliny po posiłku zawierającym białko mleka były znacznie wyższe w porównaniu do posiłków zawierających białko ryb lub soi​​.

Jednocześnie, niektóre badania sugerują, że produkty mleczne wzbogacone w probiotyki mogą mieć korzystny wpływ na wrażliwość tkanek na insulinę. Badania Jafari et al. oraz Madjd et al. wykazały, że spożywanie jogurtu wzbogaconego w witaminę D i probiotyki prowadziło do znacznej redukcji wskaźników HOMA-IR i poziomów insuliny na czczo u kobiet .

Wnioski i rekomendacje

Podsumowując, spożycie mleka i produktów mlecznych może mieć zarówno korzystny, jak i niekorzystny wpływ na insulinooporność, w zależności od rodzaju spożywanego mleka oraz indywidualnych cech metabolicznych osoby. Dla osób z insulinoopornością i cukrzycą, a także dla kobiet z PCOS, zaleca się ostrożne podejście do spożycia mleka, z preferencją dla produktów niskotłuszczowych i wzbogaconych w probiotyki. Należy jednak pamiętać, że potrzeba więcej dobrze zaplanowanych badań klinicznych, aby jednoznacznie określić wpływ różnych rodzajów mleka na metabolizm węglowodanów u tych grup pacjentów​​.

Jarosław Juć

Mleko a insulinooporność: Zalety i wady spożywania mleka dla osób z insulinoopornością, cukrzycą i PCOS
Mleko a insulinooporność: Zalety i wady spożywania mleka dla osób z insulinoopornością, cukrzycą i PCOS

Bibliografia:
1. The Effects of Dairy Intake on Insulin Resistance: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials
2. Dairy Consumption and Insulin Resistance: The Role of Body Fat, Physical Activity, and Energy Intake
3. Milk and Dairy Products and Their Impact on Carbohydrate Metabolism and Fertility—A Potential Role in the Diet of Women with Polycystic Ovary Syndrome
4. Milk in the prevention and management of type 2 diabetes: The potential role of milk proteins